İstihbarat, özellikle genç yaşlarda ilgi duyulan bir bilim dalı. Yüzyıllardır gizemini korumakta olan, bunun neticesi olarak da birçok insanın önyargıyla yaklaştığı istihbarata son yıllarda Türkiye‘de de farklı bir yaklaşım sergilenmeye başladı. Bunun neticesi olarak ülkemizde de bazı üniversiteler, terörle mücadele ve istihbaratla ilgili konularda programlar açarak, akademik bilgiye sahip, istihbaratı bir bilim dalı olarak gören kişilerin yetişmesine katkıda bulunmaktadır.
Sinema filmlerindeki hikayelerde sürekli olarak ıslak operasyonların ön plana çıkarılması sebebiyle de kimilerinin korku duymasına sebep olan istihbarat, doğru bir şekilde kullanıldığı takdirde, bir ülkenin kısa ve uzun vadedeki geleceğini tayin etmede büyük bir rol oynamaktadır.İstihbarat, haber alma teknolojilerinden kriptolojiye, yabancı dil uzmanlığından psikolojiye kadar birçok müspet ilmi kapsamaktadır. Bir başka deyişle, istihbaratın elde edilmesi için bilginin elde edilmesi ve bunun işlenmesi, ardından analiz edilmesi gibi süreçler bulunmaktadır.
İstihbarat, günün şartlarına uygun olarak gelişmektedir ve çeşitli sözlüklerde “akıl, zeka, malumat, haber, bilgi, havadis, bilgi toplama, haber alma” şeklinde tanımlanmaktadır. İstihbarat bilimcileri tanım yaparken, akıl ve haber alma öğelerini bir arada kullanmaktadır. Dolayısıyla akılcı yöntemlerle haberin alınması ve yine akılcı yöntemlerle bunların işlenmesi neticesinde istihbarat elde edilmektedir. İşlenmemiş haber, istihbarat olamaz. Dolayısıyla elde edilen haberlerin belli bir metodoloji kullanılarak tasnif edilmesi, işlenmesi ve son olarak da raporlanması gereklidir. Aksi takdirde gelen haber, sadece bilgi olarak kalmaktadır.
İstihbarat, planlama, araştırma, deliller toplama ve çeşitli ilmi metotlar kullanarak bunların değerlendirilip, kullanılabilecek bilgi olarak sunulmasını hedeflemektedir. İstihbaratın sistemli bir şekilde toplanması da oldukça önemlidir. Bu sistemin dışına çıkılması bilginin, dolayısıyla da elde edilecek istihbaratın bozulmasına sebebiyet verecektir. Bu da özellikle müşterilerin (teknik terimdir) yanlış karar vermesine sebep olacak, düşman ya da rakiplerine karşın yanlış hareket etmelerini sağladığından başarısızlığın en büyük temeli olacaktır.
İstihbarat toplamak için teknik, insan kaynaklı ve açık kaynak istihbarat toplama teknikleri kullanılmaktadır. Kapalı kaynak olarak adlandırılan istihbarat toplama tekniği, eskiden daha çok sahada yapılmaktayken, bugün siber uzay üzerinden de etkin bir şekilde gerçekleşmektedir. Üstelik elde edilen neticeler, eskiye oranla çok daha düşük maliyetli, hızlı ve güncel olmaktadır. İnternetin yaygınlaşmasıyla birlikte artık çeşitli web siteleri, sosyal medya ve sohbet odaları gibi ortamlardan açık kaynak istihbarat toplamak da yine çok daha kolay bir şekilde gerçekleşmektedir.
İstihbaratın ne olduğunu özetleyecek olursak; “İstihbarat, ulaşılabilen açık, yarı açık ve gizli kaynaklardan elde edilen bilginin, ulusal güvenliği tehdit edecek unsurlara karşı koruma sağlamak amacıyla yahut politika yapıcıların, ulus menfaatlerini olumlu şekilde etkileyecek kararların alınması hususunda ihtiyaç duyduğu bilgilerin elde edilip, doğruluğuna göre sınıflandırılması, karşılaştırılması, analiz edilmesi süreci sonucunda ulaşılan bilgidir.”
Bilginin ne kadar önemli olduğu bu tanımla birlikte bir kere daha ortaya çıkmaktadır. Bugün, bilgiyi elde etmek bir tık ötede olduğuna göre, akılcı yöntemler kullanarak istihbarat elde etmek de daha hızlı bir şekilde mümkün olmaktadır. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli husus, artık istihbaratın internet üzerinden kolayca elde edilebildiğidir. Özellikle sosyal medya hesaplarında paylaşılan bilgi burada büyük bir ehemmiyet teşkil etmektedir. Bugüne kadar pek çok kullanıcınınhassas bilgilerini internet üzerinden paylaşması neticesinde çeşitli kaçırma, fidye isteme ve hatta cinayet haberleri basına yansımıştır. Bu durumda internetin kullanımı kadar, bilginin derecelendirilmesi ve korunması da devreye girmektedir. İnternet kullanıcılarının, sadece sahip oldukları, depolama alanlarında kayıtlı bulunan belgeleri değil, aynı zamanda kişisel bilgilerini de muhafaza etmeleri günümüzün olmazsa olmazları arasına girmektedir.
Bugün, teknolojinin geldiği nokta neticesinde siber istihbarata da oldukça büyük bir önem verilmektedir. Ülkeler ve kurumlar, birbirlerine üstünlük kurmak için rakiplerin bilgi sistemlerine karşı saldırılar yapmakta, siber sistemlerini devre dışı bırakarak ekonomik olarak zarar vermeyi amaçlamaktadır. Bunun dışında siber uzayda saklanan verilerin ele geçirilmesi sağlanmış ve böylelikle gelecek planları, kullanılan teknolojiler ve diğer birtakım gizli bilgiler elde edilebilmiştir.
Yapılan bir siber saldırı neticesinde, bir ülkenin tüm elektrik hizmetlerini bir anda kesmek mümkün kılınabilmektedir. SCADA sistemlere yapılacak saldırılarla hedef ülkeye sadece ekonomik olarak değil, aynı zamanda fiziksel saldırılar dahi gerçekleştirilebilmekteidir. Günlerce sürebilecek bir saldırı sonucu, ülkenin tüm banka ve finans kurumlarının sistemleri çökertilebilmekte, hizmet veremez hale getirilebilmektedir. Artık tankla tüfekle savaşma devrinin kapandığı, savaşların siber ortamda gerçekleşeceği çeşitli uzmanlar tarafından belirtilmektedir. ABD’li yetkililer yaptığı bir açıklamada, kendilerine karşı yapılacak herhangi bir siber saldırının, konvansiyonel savaş sebebi olacağını ifade etmiştir.
ABD tarafından yapılan bu resmi açıklama, siber güvenlik ve siber istihbarat öğelerinin önemini vurgulamaktadır. Siber istihbarat, HACKINT olarak da tanımlanan, hackleme üzerine olabileceği gibi, daha önce de ifade ettiğimiz gibi sosyal medya ve çeşitli internet yayınlarından faydalanılarak da elde edilebilmektedir. Bunun haricinde son dönemde, özellikle Suriye ve İran gibi Ortadoğu ülkelerinde de sıkça kullanılan, siber baltuzağı operasyonları da maddi manevi tahribatlara sebebiyet verebilmektedir.
Bugün internet, espiyonaj faaliyetleri için oldukça kullanışlı bir alan haline gelmiştir. ABD’ninSavunma Araştırmaları Servisi‘ne göre, bilgisayarlar ve internet, en hızlı gelişmekte olan istihbarat toplama alanı olarak nitelendirilmektedir. “Tradecraft” olarak adlandırılan ve istihbarat paylaşımı olarak tanımlayabileceğimiz faaliyet, günümüzde internet sayesinde çok daha kolay bir hale gelmiştir.
ABD istihbarat servisinin, kendi haberleşme ağını kurdurması, şifreleme özelliğine sahip haberleşme yazılımlarını geliştirmesi de siber uzaydaki istihbari faaliyetlerin önemini tekrar gözler önüne sermektedir. Bireysel olarak da kullanıcıların, hassas bilgilerini koruyabilmek, başkalarının eline geçmemesini sağlamak amacıyla WhatsApp gibi uygulamalar yerine, açık kaynak şifreleme destekli uygulamalar kullanmaları gerekmektedir.
Mobil cihazlar ve bilgisayarlar için geliştirilmiş zararlı yazılımlar sayesinde pek çok bilgiye anında ulaşmak mümkün olmaktadır. Dolayısıyla kullanılan cihaz, yazılım ve internet ağlarına dikkat etmek gerekmektedir. Ayrıca; önem teşkil edebilecek bilgileri paylaşmaktan kaçınmakta fayda bulunmaktadır.
Siber uzay içerisinde yer alan cihazlar üzerinden bilgi elde etmenin çeşitli yolları bulunmaktadır. Bunlar arasında, yukarıda belirttiğimiz sosyal medya araçlarının kullanılması, casus yazılımların sızdırılması ve hacking yöntemleri olabileceği gibi, doğrudan cihazın fiziksel olarak ele geçirilmesi yer almaktadır.
Buraya kadar anlatılanlar, temel bilgi niteliğinde olup, teknik bilgilere ulaşabilmek için açık kaynakların takip edilmesi, istihbarat, siber istihbarat ve siber güvenlikle ilgili yazılmış olan kitapların okunması tavsiye olunur.
h4cktimes.com